HİPERTANSİYON TANIMI:
Arteriyel kan basıncının normal (130/85) sayılan sınırların üstüne çıkmasına hipertansiyon denir. Optimal tansiyon ise 120/80 dir.Hipertansiyon koroner kalp hastalığı (kalp damar tıkanıklığı-kalp krizi, ani kalp ölümü), beyin kanaması, felç , kalp yetersizliği, böbrek yetersizliği ve bacak damar tıkanıklığı, aort anevrizması denilen kalpden çıkan ve kanı tüm vücuda taşıyan ana atardamarda balonlaşma ve yırtılma için en önemli risk faktörlerinden biridir. Tansiyonun kontrol altına alınması ile tüm risklerde azalma gözlenir.
Hipertansif hastaların Yalnız yarısı bu durumun farkındadır. O nedenle bazı gruplar daha fazla risk altında olduğundan, aralıklarla mutlaka kan basıncını ölçtürmelidirler.
HİPERTANSİYON TESPİTİ-TANI YÖNTEMLERİ:
Hipertansiyonun tedavi edilebilmesi öncelikle tanının doğru olarak konması ile mümkündür. Hipertansiyon tanısı bizzat ölçülmesi ile koyulur. Baş ağrısı, ense ağrısı, sinirlilik, bulantı vs. şikayet ve bulgular tansiyon sonucu oluşabilir fakat başka problemlerde aynı şikayete sebep olabilir bu nedenle muhakkak hipertansiyon demek için tansiyonun tansiyon aleti ile ölçülmesi gerekir. Ölçüm öncesindeki 30 dakikalık süre içinde hastanın sigara, çay veya kahve içmemiş, kafein almamış ve tercihen yemek yememiş olması gerekir.
Doktor tarafından tansiyonun ölçülmesi: Ölçümlere, hasta sessiz bir odada en az 5 dakika istirahat ettikten sonra başlanmalıdır. Oda sıcaklığı ne soğuk ne de çok sıcak olmalıdır.
Hastanın evde tansiyonunu kendisinin ölçmesi:Son yıllarda hastanın kan basıncının evde izlenmesi yöntemi (self-monitoring) yaygın olarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu yöntemin bir avantajıda gerçek hipertansiyonun “beyaz önlük” hipertansiyonundan ayırt edilmesidir.
Tansiyon holteri ile tansiyon ölçümü:Ambulatuar kan basıncı monitorizasyonu hastanın günlük aktivitesini engellemeden bir ya da birkaç günlük dönemde otomatik olarak kan basıncını ölçme tekniğidir. Günümüzde kullanılan cihazlar otomatik, sessiz ve hafiftir. Pille çalışan elektronik bir alet ve ve tansiyon manşonundan oluşan düzenekle saatte 2-8 kez tansiyon ölçülüp kaydedilir.
Hipertansiyon açısından riskli hasta grubu:
Ailede hipertansiyon öyküsü veya kalp damar hastalığı( 1.derecede yakınlarında; kalp krizi ve balon-stent yapılanlar, by-pass lı yakınları olanlar, felç veya beyin kanaması olanlar)
Şişman kişiler
Tuz tüketimi fazla olanlar
Alkol kullanımı fazla olanlar
Sigara içinler
şeker hastalığı (diabetes mellitus) olanlar
Koroner kalp hastalığı veya diğer kalp damar hastalığı olanlar hipertansiyon açısından riskli gruptur ve muhakkak doktora başvurmalıdır.
HİPERTANSİYON SINIFLAMASI-HİPERTANSİYON DERECELERİ
| Kan Basıncı (mmHg) | |||
| Kan Basıncı Derecesi | Sistolik(büyük tansiyon) | Diyastolikküçük tansiyon) | |
| Optimal | < 120 | ve | <80 |
| Normal | <130 | ve | < 85 |
| Yüksek- Normal | 130-139 | veya | 85-89 |
| Hipertansiyon | |||
| Evre 1 | 140-159 | veya | 90-99 |
| Evre 2 | 160-179 | veya | 100-109 |
| Evre 3 | >180 | veya | >110 |
| İzole sistolik hipertansiyon (sınırda) | 140-160 | < 90 | |
| İzole sistolik hipertansiyon | >160 | < 90 | |
HİPERTANSİYON TEDAVİSİ
Hipertansiyon tedavisinin tüm safhalarında hastadan muhakkak yaşam tarzı değişikliği istenir.
Yaşam tarzı değişikliği kısaca
Hastada kilo fazlalığı var ise kilo vermelidir.
Düzenli egzersiz yapılmalı (haftada en az beş gün ve en az yarım saat. Tempolu yürüyüş, yüzmek ve tenis önerilir)
Alkol alımı kısıtlanmalı
Tuz tüketimi azaltılmalı gerekirse tamamen tuzsuz diyet yapılmalı
Sigara bırakılmalıdır
Diyet yapılmalı (doymuş yağ ve kolesterolden fakir diyet önerilir, diyetle yeterli potasyum-kalsyum ve magnezyum alınmalı)
Normalin üst sınırında tansiyonu olanlarda; Yaşam tarzı değişikliği ve kalp damar hastalığı açısından diğer risk faktörlerinin kontrol altına alınması önerilir.
Hafif hipertansiyon olanlarda; Yaşam tarzı değişikliği ve kalp damar hastalığı açısından diğer risk faktörlerinin kontrol altına alınması ve yeterli olur ise tek ilaçla tedavi planlanmalı.
Ağır derecede yüksek hipertansiyon olanlarda; Yaşam tarzı değişikliği ve kalp damar hastalığı açısından diğer risk faktörlerinin kontrol altına alınması birkaç ilaçtan oluşan kombine ilaç tedavi gerekir.
Bu değerler her ırk ve yaş grubu ve her iki cinsiyet için geçerlidir. Yaşlılarda hedef aynı olmakla birlikte kan basıncı ani düşürülmeli, örneğin 180 mmHg ise, önce 160 mmHg’ya, sonra kademeli olarak 140 mmHg’ya indirilmelidir.
HİPERTANSİYON TEDAVİSİ AÇISINDAN DOKTORUNUZA BAŞVURUNUZ…
